Eğer herkesin dijital haberleşmeye geçtiği, rölelerin digital hale geldiği bir ortamda siz inatla analog yapı kullanıyorsanız haberleşeceğiniz kişiler sadece analog haberleşmeyi tercih eden kişiler olacaktır. Şimdi gelin sözü fazla uzatmadan  yeni radyo amatörleri olarak elimizdeki imkanları kullanarak nereden başlayabiliriz, neler yapabiliriz, neyi ne kadar başarabiliriz onları inceleyelim.

Eğer bu hobiye gerçekten gönül vermek, bir şeyler öğrenmek istiyorsanız ilk yapmanız gereken bir telsiz edinmek değil, bir çalışma ortamı ve küçük çaplı da olsa bir avadanlık çantası hazırlamaktır. Elinizde bu avadanlıklar yok ise tek yapacağınız şey başkalarının yaptığı çalışmaların resimlerine bakmak ve sosyal ağlarda paylaşmayı ulvi bir görev haline getirmekle sınırlı kalacaktır. Ancak elinizde malzeme ve avadanlıklarınız var ise pekala beğendiğiniz veya ihtiyaç duyacağınız bir uygulamayı siz de deneyebilirsiniz. Bu tür çalışmalarda bir seferde uzman olmayı ya da örneği ile tıpatıp yaptığınız devrenin çalışmayabileceğini de unutmayınız. Konusunda uzman değilseniz mutlaka ilk tecrübelerde bir şeyler unutulur, eksik bırakılır, hatalı yapılır ki bu da her zaman doğaldır. Ama ilk anda çalışmasa bile, çalıştığından çok daha fazla şey öğrenebileceğinizi söyleyebilirim.

Ailenizdeki büyüklerden; -ki bu genelde evden sorumlu anne, maddi konularda ise baba olur- önce gerekli izinleri koparın, size bir şans tanınmasını isteyin. Bunu neden istediğinizi, planlı bir çalışma ile hobinizin derslerinizi etkilemeyeceğini, çalışırken odayı dağıtsanız bile yine kendinizin toplayacağını uygun bir dille ifade edin. Bunu da gerçekten gösterirseniz, eminim ki anlayışla karşılanırsınız. Elektronik ve elektrikle ilgili konularda tecrübesiz genç arkadaşlarımızın aile büyüklerinden yardım almaları, hatta ilk atölye çalışmalarını onların nezaretinde yapmaları da tavsiye niteliğindedir.

Eşinizden bu konuda pekala yardım da alabilirsiniz. Eğer evinizde ayrı bir odanız varsa çoğu kez sorun çıkmaz. Ancak kullanımda bir odayı illa ki bir istasyona çevirmeye kalkarsanız, tartışmanın da ilk fitilini ateşlediniz demektir haberiniz olsun. Sonuçta ev bir yaşam alanı ve ortak kullanım alanları olan bir meskendir, tüm ev halkı bireylerine saygı göstermeniz gereklidir. Fikirlerinizi ve amaçlarınızı, ne kadar bir alana gereksinim duyduğunuzu, burada neler yapacağınızı anlatarak ayrı oda imkanı olmasa bile ev halkı ile birlikte karar vereceğiniz bir oda ve uygun bir köşede mikro masaüstü istasyonu kurabilirsiniz.

Evde ne tür bir çalışma ortamı kurarsanız kurun;
– Evde küçük çocukların veya misafirlerin cihaz ve diğer donanımlarınızı, kablo ve elektrik tesisatını kurcalayabileceklerine,
– Ev içerisinde beslenen canlı hayvanlar için bir tehlike oluşturup oluşturmadığına,
– Harici anten kullanılacak ise buna uygun kablo taşıyacağınız odanın seçimine ve pencereye olan uzaklığınıza,
– Çatı ve balkonda kurulan antenlerin hareket kabiliyetinizi kısıtlayıp kısıtlamadığına ve güvenlik için uygun bir konumda olup olmadığına;
– Anten donanımı ve RF kabloları yakınlarında yüksek gerilim veya şehir şebekesi hatlarının olup olmadığına mutlaka dikkat etmeli ve bunları iyi planlamalısınız. Unutmayın ki hiç bir hobi ve heves ne sizin ne de üçüncü kişilerin yaşamlarını tehlikeye atacak kadar tehlikeli olamaz.

Her şeyden önce herhangi bir yönetmelikte yazılı olsun veya olmasın, içinde yaşadığınız toplumun bir bireyi olarak; uyulması gereken, tavsiye edilen kuralları uygulamanızın size bir şey kaybettirmeyeceğini unutmayın.

Kişisel olarak iş güvenliği nedeniyle bunu pek tavsiye etmiyorum. Çünkü bir çok iş aşırı dikkat gerektirebilmektedir.  Ancak idari hizmetler, kırtasiye vb. işlemlerin olduğu, kimseyi rahatsız etmeyecek ve dikkatini dağıtmayacak, RF güvenliği konusunda sıkıntı yaratmayacak ayrı bir çalışma odası varsa düşünülebilir.

Okul gibi özel alanlarda cep telefonu vb. haberleşme araçlarının yasaklandığı yerlerde aynı kurallar telsiziniz için de geçerlidir. Amatör belgeniz, idare tarafından konulmuş kuralları çiğnemenize yetki vermez. Hele ki sınavlarda üzerinizde veya çantanızda bulunması ciddi anlamda başınızı ağrıtabilir.  Bunun yerine okul idaresi ile görüşüp girişte uygun bir yerde muhafaza etmek ve yine izin verilen alanlarda bunu kullanmanız daha doğru bir davranış olacaktır.

Kişisel araç kullanımında veya toplu taşıma araçlarında özellikle seyir halinde telsiz kullanmak gerek sizin, gerekse sürücünün dikkatini dağıtabilir ve sürüş güvenliğini riske atabilir.Aynı şekilde toplu taşıma araçlarında cep telefonu ile görüşme kurallarına paralel hareket etmenizi tavsiye ederim. Konuşmayacak ancak dinlemede kalmanız gereken durumlarda tekli kulaklık seti ile de görüşmeleri takip edebilirsiniz. Eğer araç sürücüsü iseniz ister el ister mobil cihazla görüşmeniz gerekiyor ise aracınızı emniyet şeridinde durdurup görüşmeye özen gösterin, seyir halinde cihazı kurcalamayın.

Dışarı çıktığınızda, el telsizinizi mümkün olduğunca kemer klipsi kulaklık/mikrofon seti ile kullanmaya özen gösterin. Elde ve açıkta telsiz taşımak hoşunuza gidiyor olsa da başkaları için bu bir teşhir olarak algılanabilir. Aynı şekilde bulunduğunuz ortama göre size karşı farklı anlamlar yüklenebilir. Radyo amatörü olarak her çalışma ve görüşmemiz açıktır ve işin içine gizem katmanın anlamı yoktur. Taşıdığınız cihazlar sonuçta elektronik aletlerdir ve çevre koşullarından kolayca etkilenmeleri mümkündür. Bu nedenle Cihazınızı olabildiğince tozdan, yağmur ve sudan korumaya, aşırı soğuk ve sıcak ortamlarda bırakmamaya da ayrıca dikkat ediniz.

– Havaalanlarını kullanmanız durumunda telsiz anten ve bataryanızı ayırıp ve mümkünse orijinal kutularında muhafaza ediniz. Kontrol noktalarında görevlilere yardımcı olunuz ve tartışmayınız.
– Amatör lisans belgenizin, gideceğiniz/geçeceğiniz illerin röle bilgilerinin yanınızda olup olmadığını kontrol ediniz.
– Araziye çıkıyorsanız en anten donanımlarınızın, yedek bataryalarınızın ve bunların şarjlı olup olmadığını kontrol ediniz. Araç antenlerini de gerek rüzgar ve gerekse seyir emniyeti açısından sorun çıkarmayacak şekilde monte edilmiş olduğunu, bağlantılarda kopuklu olup olmadığını kontrol ediniz.
– Evdeki istasyonunuzda bulunan anten soketlerinin çıkarılmış, cihaz ve ana güç bağlantılarının kapatılmış olup olmadığını kontrol ediniz.
– Uzun süreli ayrı kalacaksanız tozlanmaması için cihazları ince bir film tabakası ile örtebilirsiniz. Diğer yandan cihaz ve sistemlerin doğrudan gün ışığı altında kalmayacağından emin olunuz.

– Öncelikle istasyonunuzun genel durumunu ve antenlerinizi gözle kontrol ediniz.
– Güç ünitelerinizi açmadan önce anten ve güç bağlantılarınızda, anten gergi tellerinizde gevşeklik, kopukluk, korozyon, kablolarda soyulma ve hasar olup olmadığını kontrol ediniz.
– Cihaz ve donanımlarınızda toz birikmesi var ise temizleyiniz. Temizlikte aşındırıcı içeriği olan detarjan vb. kullanmadan, pamuklu bir bez ile temizlik yapınız, odanızı bir müddet havalandırınız.
– Yolculuğa çıkmadan önce çıkardığınız konnektörleri doğru bir şekilde yerlerine monte ediniz sıkıca vidalayınız.
– Her ihtimali göz önünde bulundurarak ilk göndermelerinizi düşük güçte sonrakileri kademeli olarak arttırarak yapınız.

– Yanınızda bulunan simpleks ve/veya röle frekanslarını kullanarak kısaca kendinizi tanıtın ve ne amaçla bulunduğunuzu, ne kadar süre ile kalacağınızı diğer amatörlerle paylaşınız.
– Zaman sıkıntınız yok ise bulunduğunuz ilde bir amatör dernek, topluluk veyahut görüşmek isteyen bir amatör var ise müsait olduklarında nezaket ziyareti yapınız. Radyo amatörleri illerine gelen misafir amatörleri ağırlamaktan ve onlarla yüz yüze tanışıp görüşmekten onur duyarlar. Emin olun ki orada ister bir fincan kahve ister bir bardak çay içilsin, her ikisinin de hatırı kırk yılı geçecektir.

– Gitmeden önce o ülkede amatör telsizcilik faaliyetleri hakkında İnternet’ten olabildiğince inceleme yapınız, o ülke ile Türkiye arasında amatörlük ve diğer yasal uygulamalarda mutabakat olup olmadığını kontrol ediniz.
– Yasaklı bölgeler, dikkat edilmesi gereken kuralları, hangi amatör kuruluşların olduğunu ve bunların telefon numaraları ile çağrı işaretlerini not alınız.
– Dayton vb. fuarlara gitme imkanınız var ise gidin veya İnternet üzerinden sosyal ağları da kullanarak gelişmeleri takip ediniz.

– Çalışma ortamımızın tamamlanmasından sonra duvarınıza asmak üzere bir istasyon çalışma güvenlik talimatı, ikinci olarak da bir haberleşme kayıt defteri (Logbook) hazırlayın.

Bu defterin bir sayfasını çıktı alarak arkalı-önlü olacak şekilde fotokopi veya yazıcıdan istediğiniz sayfa sayısı kadar çoğaltabilirsiniz. Logbook için diğer bir alternatif ise Ham Radio Delux (HRD) veya sadece bu amaçlı geliştirilmiş yazılımları kullanmak.

– Mutlaka yerli ve yabancı callbook sayfalarına üye olunuz. Siz nasıl QSO yaptınız bir amatörün kim olduğunu merak ediyorsanız, onlar da aynı şekilde sizi tanımak isteyeceklerdir. Yabancıların birçoğu bu konuya önem verirken ne yazık ki arkadaşlarımızın bir çoğu bu bilgilerini güncel tutmamakta veya eksik bırakmaktadır.

Sosyal ağlarda onca resim paylaşılırken orada bir resmin veya e-posta, telefon numarasının var olmasının size bir zararı yoktur.

– Amatör lisans almakla sadece radyo amatörü oldunuz ve bu lisans tercih ettiğiniz hobiyi en iyi şekilde çalışabilmeniz içindir. Bu hobiyi yaparken ön yargılarınızı, mesleğinizi, yaşınızı istasyonun dışında, kapı önüne bırakınız,
– Öğrendiğiniz her şeyi bir başka amatöre, özellikle genç ve yeni amatörlere öğretiniz,
– Bilgiyi kıskanmayınız, bugün İnternet’in sayesinde bilgiye erişim kolaylığı nasılsa bilginin sizin tekelinizde uzun süre kalmasını engelleyecektir. Siz yapabiliyorsanız bir başkası da yapabilir, bilgiyi kıskanmak ise sadece zaman kaybettirir,
– Karşınızdaki amatörün yaşı, mevkisi  konumu, dili, dini, rengi, ırkı ne olursa olsun saygıda kusur etmeyin nazik davranın. Tüm bunlar kişinin kendi yaşamı ile ilgili olup, size sadece saygı ve nezaket çerçevesinde iletişim kurmak kalır,
– Özellikle gençlerin bu hobiyi tanımasını, önemini kavramalarını ve ileride bir radyo amatörü olarak yaşatmalarını sağlayın, vakit buldukça okulları ziyaret ederek, onları bu tür çalışma ve konferanslara davet ederek tanıtımlar yapınız,
– Radyo amatörlüğünü ne olduğundan büyük (olmazsa olmaz), ne de olduğundan küçük (olmasa da olur) şeklinde veya farklı teknolojilerle kıyaslayarak göstermeyin. Her bir teknolojinin amacı farklıdır ve yerine göre pekala kullanılabilir.
– Radyo amatörü olarak amacınızı anlatırken sadece bireysel amacınızı ve bakış açınızı değil, tüm dünya radyo amatörlerinin ortak var olma amacını anlatınız.
– Amacımız sadece var olanı kullanmak, tekrarlamak ve aynısını yapmak değildir. Aksine yeni teknoloji ve uygulamalar geliştirmek, ülkemizin adını yapacağımız başarılı çalışmalarla tüm Dünya’ya duyurmaktır.
– İlk defa sesli veya veri haberleşmesine çıkan bir amatörü asla küçümsemeyiniz aksine yol gösterip, yardımcı olunuz. Kendinizin ilk çağrı yaptığınız gün nasıl terlediğinizi, konuşmak isterken kelimelerin nasıl boğazınızda düğümleniverdiğini, telsiz mandalına basan parmaklarınızın mandalı kıracakmışçasına bastırışınızı hatırlayınız.
– Q kod tablosunda geçen “73” kısaltmasının CW kullanımında yer alan bir kısaltma olduğunu, bu modda bunun tek başına “Selamlar” anlamına geldiğini, “73’ler” şeklinde kullanılmasının çoğulun çoğulu “Selamlar-lar” anlamına geldiğini, nezaketen sesli görüşmelerde, online sohbet esnasında, yüzyüze görüşmelerde kullanılmasının etik olarak hoş olmadığını unutmayınız.
– Özellikle uluslararası görüşmelerde davranışlarınızın, söylediğiniz/sarfettiğiniz her cümlenin veyahut yazdığınız her satırın sadece sizi değil aynı zamanda ülkenizi de temsil ettiğini aklınızdan çıkarmayınız.

Bu küçük uyarılardan sonra artık sorun yoksa, kendimiz için çalışmaya başlayalım ve gerekli malzeme ve aletlerimizi toparlayalım.

Aşağıdaki listede yer alan malzemelerde marka, bazılarında da miktarı bilerek belirtmeden sizin tercihinize bıraktım.

Malzemelerin hepsini bir defada almak zorunda değilsiniz. Listenizden çıktı alıp, imkan buldukça birer ikişer, zamanla tamamlayabilirsiniz.

– Küçük kargaburun (izoleli),
– Küçük yan keski (izoleli),
– Küçük pense (izoleli),
– Kontrol kalemi,
– Düz tornavida (izoleli),
– Yıldız tornavida (izoleli),
– Küçük veya orta boy tercihen ince gövdeli pens/cımbız,
– Ölçü aleti (analog veya digital).

– El/kalem tipi lehim makinesi (havya), ilk başlangıç için 25-30 Watt’lık havya yeterlidir. Hatta bu tip genel sistemler hem altlığı, hem basit lehim emme makinesi ve havya ucu temizleme süngeri ile birlikte çok cüzi fiyatlara bulunabilir.

Bu size birçok amatör uygulamada yeterli gelecektir. İhtiyaç durumuna göre ileride ısı kontrollü, sıcak hava üflemeli, lehim emme özellikli daha gelişmiş sistemlerden alınabilir.
– 0,75 mm ince lehim
– Lehim pastası
– Bir adet Breadboard (lehim, bakır plaket veya delikli pertinaks kullanmadan çok basit devre denemeleri yapmak için),
– Delikli pertinaks plaket (7×13 mm lik bir kaç tanesi ilk etapta yeterlidir.) İleri aşamalarda baskılı devre uygulamalarını öğrendikçe değişik boylarda bakır plaketler de satın alabilirsiniz.

Her zaman ve sıkça gerekli değil ancak gecenin bir yarısı veya haftasonu gerektiğinde, boş yere dolanıp durmazsınız. Anten kablosundan sonra en gerekli olanlardan birkaç tanesini hazırda bulundurmak iyidir.
– Bir çift 9 pin erkek (male) ve dişi (female) D-Sub konnektör,
– Bir çift erkek (male) ve dişi (female) SMA konnektör (cihaz ve anten bağlantıları için),
– Bir çift PL259 tip konnektör (cihaz ve anten bağlantıları için),

– Bir iki adet Toggle Switch (on-off),
– Kabloları üzerinde krokodil (5’li ve 10’lu, değişik renklerde),
– 0,22 mm. çok damarlı montaj kablosu (lehimlemesi kolay, üzeri izoleli, ilk etapta bir kaç metre yeterli)
– Farklı uzunluklarda erkek (male) ve dişi (female) ince ve izoleli bağlantı kabloları (genelde paketler halinde satılır, devre kartları ve Breadboardlar’da küçük akım, sinyal taşıma amaçlı kullanılır),
– Değişik boy ve çaplarda makaron (kablajda açık kablo uçlarını ve veya ek yerlerini sıkıca kapamak için).

– 1 adet eriyen ve 2 adet yapışkan plastik izolasyon bandı,
– Renkli kablo toplama bandı (2,5-4,8 mm. genişlikli – 10, 15 ve 200 mm. lik 450 adetlik paket fiyatı yaklaşık 10 TL.),
– Çok gözlü, plastik, saydam ve kapaklı malzeme kutusu.

İlk etap listemizde bu kadar başlangıç malzemesi yeterli. Bunun dışında dilerseniz satın alabileceğiniz veya hurda malzemelerden sökebileceğiniz küçük bileşenler (transistör, direnç, kondansatör vb.) ve bunları saklayacağınız malzeme kutuları kalıyor. Bu bileşenler için ayrı ayrı kutu almaya kalkarsanız bütçenizi zorlayabilir. Çünkü inanılmaz çeşitlilik değerlerinde, ölçülerinde bileşen bulunmakta. Bileşenleri tek tek satın almak yerine bunları toplu paket halinde almanız da daha ekonomik olacaktır.

Aynı şekilde bunları saklamak için de kapaklı, küçük ve boş cam marmelat şişeleri, ağız kısımları düzgünce açılmış gazlı içecek kutuları, boş CD veya boş film kutuları temin edebilir, üzerlerine de içlerine koyacağınız malzemenin adını asetat kalem ile yazıp muhafaza edebilirsiniz. Pense, yan keski, kargaburun ve tornavida gibi el aletleri için ise orta boy, üst tarafı açılıp kapanır kapaklı ve plastik kilitli standart tip bir alet-edevat kutusu yeterli gelecektir.

İkinci bölümde görüşmek üzere…