Arkadaşlar tekrar selamlar, bu seferki “kısa kısa” da sizlerle radyo amatörlüğünde devre yapmanın ana prensiplerinden birini tartışmak istiyorum. Başlığımız laboratuvar aletleri. Eğer hobiniz elektronik ise değişik elektronik devreler yapmak için en azından bir güç kaynağına, bir AVO (Akım-Voltaj-Ohm) metreye ve de bir havya ya ihtiyacınız vardır. Hobinizi biraz geliştirip daha detaylı ve karmaşık devreler yapmaya başladığınızda ise belki 20 MHz’lik bir osiloskopu çalışma masanıza ilave edersiniz. Radyo amatörlüğü ve RF devreleri ile uğraşmaya başladığınızda ise bu liste oldukça uzamaya başlar ve gerekli olan hazır ölçü aletlerin fiyatları da bu işi hobi olarak yapan bizlerin bütçelerinin dışına çıkar.

Peki o zaman ne yapalım? Hobimizden mi vazgeçelim yoksa daha çok maddi imkan mi yaratalım? Ya da bu ölçme aletlerini elimizden geldiğince kendimiz mi üretelim?

7.020 MHz -61.5 dBm sinyal kaynağı, Kör yük, adımlı zayıflatıcı, 1,2,4,8,12,30 MHz. sinyal üreticisi

Evdeki küçük laboratuvarınızda bazı ölçü aletlerini ya da bunlara yardımcı olacak ufak tefek malzemeleri kendimiz de çok kolay bir şekilde üretebiliriz. Bu yazımda sizlerle kendi ürettiğim 3 küçük laboratuvar malzemesini paylaşacağım.

İlk ihtiyacımız olan QRP devrelerde de çok  işimize yarayacak 5–10 Watlık bir kör yük. Bu yükün tam 50 Ohm olması güzel bir şey ve eğer elinizde Watt’lı 100 Ohm direnç varsa seri ve parallel bağlama ile kendinize güzel bir kör yük yapabilirsiniz. Birçok amatör 10 adet 1 Watlık 470 Ohm direnci paralel bağlayarak elde ettiği 10 Watt 47 Ohm’luk bir dirençle QRP devrelerinin kör yük ihtiyacını karşılamakta.

Yazımın başında gördüğünüz, üzerinde tek bir BNC olan kutu da benim seneler önce yaptığım bir kör yük ve içinde de biraz önce bahsettiğim gibi 10 adet 1 Watlık 470 Ohm direnç var. Bir başka kombinasyon ise 20 adet 1 Watlık 1K Ohm direnci paralel bağlamak bu kombinasyon ise size tam 50 Ohm 20 Watlık bir kör yük oluşturacaktır.

İkinci ihtiyacımız ise sabit bir frekansta (çoğunlukla 80 metre, 40 metre ya da 20 metre bantlarında) çalışan çok zayıf çıkışlı bir sinyal jeneratörü. Bu devre ile yaptığınız birçok alıcının ayarını yapabilirsiniz hatta fabrikasyon cihazların hassasiyetlerini ölçebilirsiniz.

Bu testler için aslında iyi bir sinyal jeneratörü çok daha verimli olacaktır. Ama hani bir laf vardır; “terzi kendi söküğünü dikemezmiş” diye, ben de bulunan IFR 2023 Sinyal jeneratörünün zayıflatıcı devresinde bir sorun var ve ürettiği sinyali en fazla -25 dBm’e kadar zayıflatabiliyor. Bu sinyal ise, bir alıcıyı ayar etmek ya da hassasiyet testi yapmak için çok yüksek.

Bu testi yapabilmek için tek transistörlü bir devre yaptım. Devre Elecraft in yaptığı 3 frekanslı sinyal jeneratörünün hemen hemen bir kopyası (üzeri açık olan kutu). Benim devrede yapmış olduğum basitleştirmelerden dolayı çıkış gücü biraz yüksek ama yinede yapmak istediğim test için, küçük bir ilave ile yeterli. Bu küçük ilave ise adım zayıflatıcı denilen ve fotoğraftaki üzerinde 3 anahtarın olduğu devre.

Tek transistörlü, çok düşük çıkış veren, kristalli osilatör.

Size biraz bu sinyal jeneratöründen bahsetmek istiyorum. Elekraft’ın bu devresi birçok İnternet sitesinde paylaşılmış o yüzden yeniden paylaşmaya gerek yok, “Elecraft XG2” diye ararsanız birçok yerde *.pdf olarak dokümanla karşılaşabilirsiniz.

Elektraft’ın yaklaşımı oldukça basit. 3 Volt ile çalışan bu sinyal kaynağı -73 dBm ve -107 dBm sinyal üretiyor. -73 dBm yani 50uV fabrikasyon üretim yapan şirketlerin alıcılarında S9 sinyal şiddetine eşdeğer gelen bir sinyal. -107 dBm ise, yani 1 uV, elde yapılan bir alıcının hassasiyetini ölçmek için oldukça zayıf bir sinyal.

Yaptığım değişikliklerden sonraki ölçümler benim devremin ürettiği sinyalin 61 dBm olduğunu gösterdi. Yani şimdi ben elimdeki cihazı bir ICOM, YAESU ve KENWOOD‘a bağlayıp ölçüm yaparsam sinyal şiddetini S9 değil, S9 +10 ya da +15 dB olarak göreceğim.

Bir sonraki adımda ise elimdeki toplam –43 dB zayıflatıcı ile 1.4 uV‘luk bir sinyali test sinyali olarak kullanabileceğim. Asıl amacım RX–2AH’ı yani bir DC alıcıyı denemek olduğu için bu değer bana oldukça yeterli bir test sinyali seviyesini oluşturacak.

Elimdeki bu sinyal kaynağı ve 3 değişik alıcı ile bu testi tekrarladım. Sonuç gerçekten heyecan verici oldu.  Kenwood TS850 ve Yaesu FT-950; -104 dBm‘deki bu zayıflatılmış sinyali biraz gürültülü de olsa duydu (zaten duymasaydı devrede bir sorun olduğunu düşünürdüm çünkü her iki radyoda oldukça hassas bir alıcıya sahip) ayni sinyalin net bir şekilde RX-2AH tarafından duyulmasını görmek ise gerçekten bütün emeklere değen çok güzel bir sonuçtu.

7.020 MHz de 1.4 uV lik sinyal sorunsuzca duyulmakta.

Sizlere bir tavsiyem olacak yavaş yavaş bu tip basit test aletlerini yapıp laboratuvarınızın bir yerine koyun. Mutlaka yaptığınız çalışmaları kutulayın ve üzerine  ne olduğunu sabit kalem ya da etiketle yazın, aradan zaman geçip böyle bir test ekipmanına ihtiyacınız olduğunda bulup kullanmanız çok daha kolay olacaktır.

RF kutuları için mutlaka metal kutu düşünün ya da kutu içine yapacağınız metal bir kaplama ile RF’in dışarı sızmasını önleyin. -104 dBm‘i duyabilen bir alıcı -61 dBm‘den sızan sinyali mutlaka yakalayacaktır.

Sağlıcakla kalın…

RX-2AH DC Alıcı Kit Dokümanı