Biz radyo amatörleri; “ya arkadaş, günümüzde telefon varken neden amatör telsiz kullanayım ki?” sorusuna hemen hemen her yerde denk geliriz. Aslında bizim “ille de her haberleşmemiz amatör telsizden olsun” diye bir derdimiz yok. Pek tabi yerine ve zamanına göre haberleşme sistemlerinin tamamını veya bir kısmını kullanmaktayız. Bu akşam da bilgisayar başında otururken “acaba bunu soranlar farklı gezegenlerde (mesela Jüpiter) yaşasalardı aynı şeyi düşünürler miydi?” diye içimden geçirdim.

Çayımı yudumlarken hiç de üşenmeden kabaca bir hesap çıkardım. Her şeyden önce bir senaryo yazalım. Şimdi, yağız delikanlımız başlık parası biriktirmek için Jüpiter gezegeninde madenlerine çalışmaya gitmiş, güzel kızımız da evde oturmuş telefonun çalmasını bekliyor olsun. Bir tane Dünya’da bir tane de Jüpiter’de telefon haberleşme istasyonumuz olsun.

Hımmm… şimdi en bilinen hızlı şey neydi? Işık hızı. Elektromanyetik (RF) dalgaların hızının da ışık hızına eşit olduğunu kabul edelim, ki öyledir.

Yani bir noktadan diğerine ulaşma hızımız saniyede 300.000 Km. demektir. Jüpiter gezegeni ortalama bize kaç kilometreydi? 620.000.000 km. Uff! Epey de uzakmış hani.

Haliyle bir uydu telefonu kullanmamız gerekecek. Dünyada “X” firmasının uydu telefonu görüşmesinin ortalama dakikası 7,5 dolar ve bunun içinde %25 özel iletişim vergisi, %18 katma değer vergisi, %1 haberleşme vergisi vs dahil değil tabi ki. (Gerçi o günler geldiğinde buna ayrıca uzay havası kullanma vergisi gibi bir şeyler de eklenir ya neyse) Hadi sevgililerin hatırına (Mesela mesela bugün 14 Şubat’mış!) biz bunu dakikası 10 dolarla sabitleyelim. Bu arada, 14 Şubat 2016 tarihi tam da Pazar gününe geliyor, çifte indirim yapmışım bilmeden. On numara beş yıldız tarife!

Devam edelim, 10$=29 TL. Yani 1 dakikalık görüşme için ödememiz gereken miktar 29 TL. senaryomuz ve verilerimiz tamam olduğuna göre hadi biraz matematik yapalım.

Yok öyle, uzaya da çıksanız da matematik peşinizi bırakmıyor, evren matematik düzen üzerinde adeta. Eminim yazının sonunda harcayacağınız parayı görünce matematiği bile seveceksiniz.

Telefonu kaldıralım. Şehirlerarası değil tabi, gezegenler arası kodu girip numaramızı çevirelim. İlk arayan Jüpiter’deki delikanlımız olsun ve aralarında sadece şu görüşme geçsin.

• Dıtttttt! Dıtttt!
• Alo canım?
• Özledim seni.
• Ben de seni çok özledim.
• Nasılsın görüşmeyeli?
• İyiyim, ya sen?
• Çok şükür…

ve… nitekim kader çoktan ağlarını örmüştür. Tam da o sırada galaktik gürültüden dolayı (belki de Güneş fırtınası) hat düşer. E olsun, delikanlı bir daha dener sonra. Devamında ne konuştukları bizi ilgilendirmez. Biz faturalarını çıkartalım bu arada.

  620.000.000 Km (aradaki mesafe)/300.000 (bir saniyedeki ışık hızı) = 2.066,6 saniyede sinyalimiz ulaşmakta. [Biz bunu 2.067 saniye olarak kabul edelim.]

  2.067 saniye / 60 = 34, 45 dakika. [Biz bunu 34 dakika olarak kabul edelim.]

Daha sonra sinyallerin karşılıklı varış zamanlarını az önceki konuşma metinlerinin karşılarına yazalım.

İlk arayan kişi Dünya’daki kızımız olsun ve onun kol saatine göre zamanı hesaplayalım.

• Dıtttttt! Dıtttt! (İlk sinyal Jüpiter’e ulaştı ve delikanlının telefonu çalmaya başladı, geçen süre 34 dakika)
• Alo canım? (Delikanlı hemen cevap verdi ve bir 34 dakika daha sonra kızımız bu cümleyi duydu)
• Özledim seni. (Kızımız özlemiş ama delikanlıya bu cümlenin ulaşması için 34 dakika daha beklemek zorunda)
• Ben de seni çok özledim. (Vayyy! Beklediğine değdi, 34 dakika sonra bunu duydu)
• Nasılsın görüşmeyeli? (Ekle faturaya bir 34 dakika daha)
• İyiyim, ya sen? (Geç bunları yahu gitti 34 dakika daha)
• Çok şükür… (Heyyy hatlara ne oldu? 34 dakika daha geçti)

Eh bu kadar görüştüklerine şükretsinler. Bu arada kaç (34) dakika yazdık yukarıda? Tam 7 adet, yani 7×34=238 dakika. Bizim dakika ücretimiz ne kadardı? 29 TL.

Artık faturamızı delikanlıya yollayalım. 29 TL x 238 dakika = 6.902 TL. Hadi bunu da 6.900 TL yapıp, işi tatlıya bağlayalım.

İkisi de Dünyada olsaydı, bu görüşme sadece 7 saniye olacaktı ama böyle bir durumda 238 dakika sürdü, diğer anlaşılır haliyle tam 3,9 saat. İyi tarafı şu ki Pazar günüydü ve mesai yoktu. Yoksa hiç bir işveren herhalde 4 saate yakın telefon molası verdirmezdi. Ama Pazar günü olması, cepten 6.900 TL çıkmasını engellemiyor tabi. Bir dakika… hem 14 Şubat’ın Pazar’a denk gelmesi Dünya için geçerli değil miydi sahi? Ama belki o günü Dünya’ya endekslemişlerdir. Dur bakim… Jüpiter’de bir gün 9 saat 50 dakika iken, bir yıl 4.332 gün sürüyordu gerçi ama hiiiç hesaplamaya niyetim yok şimdi çayım bitti, hem onların sorunu bu. Cık cık cık.. Yazık, bak ben bile üzüldüm şimdi iyi mi, kolları koptu garibanların telefon tutmaktan.

Aşk için her şeye katlanılır, mızmızlık etmesinler canım. Belki nereden biliyorsunuz, kızımız telefonu çevirip masanın üzerine koymuştur, saatinin alarmını da 33 dakikaya ayarlamış ve kendisi de o arada mutfakta yemek yemiştir, delikanlı da çoraplarını falan yıkamıştır herhalde, bekarlık zor tabi.

En başa dönelim. Her ikisi de telefon kullanmak yerine bir radyo amatörü olsalardı eğer, haberleşme için harcayacakları zaman aslında hiç değişmeyecekti. Onlar da bu kadarcık görüşme için bile olsa yine 3,9 saatlerini telsiz başında geçireceklerdi. Ama fark şu, hiç bir ücret ödemeyeceklerdi! Hem ayrıca telefon da radyo dalgaları (RF) ile yani telsiz mantığıyla çalışmıyor muydu?

Olsun, halimize şükredelim yine de. Güneş’ten sonra Dünya’ya en yakın yıldızlardan biri olan ve Erboğa takımyıldızı bölgesinde G-bulutu içinde bulunan Proxima Centauri yıldızının ışığı bize tam 4.3 yılda ulaşıyor. Üşenmeyen faturayı hesaplasın.

Hikayemizdeki delikanlının faturayı görünce ne yaptığını mı merak ediyorsunuz?

Kendisi faturayı alır almaz, ilk şoku atlatıp soluğu hızla hocamızın yanında aldı. Ama cevap her zamanki gibi kısaydı !

Hadi yine iyisiniz, açın telefonu da sevdiğiniz insanların sesini rahat rahat duyun, sevdiğinizi falan söyleyin, ne bileyim özledim falan deyin, mesela “iyi ki Jüpiter’de değilim” deyin, “ne alaka?” derse de “boşver” deyin, deyin işte bir şeyler sohbet uzasın…