Radyo Dalgası Yayılımı

Kısa dalga (Shortwave) iletişimi, Dünya yüzeyinin (İyonosfer olarak da bilinir) yüzlerce kilometre üzerindeki gaz katmanlarından gelen sinyallerin kırılmasına dayanır. Bu gaz katmanları, Güneş parladığında özelliklerini değiştirerek “hareketlenir”, bazıları ise güneş ışınlarına maruz kaldıklarında radyo sinyallerine daha yansıtıcı olur, bazıları ise radyo sinyallerini emmeye başlar. Bu nedenle bazı kısa dalga frekansları gece gündüz alımı için, bazılarında gündüz vakti için iyidir.

Gün batımı ve gün doğumu, hem gece hem de gündüz iyonlaşma katmanlarının değişmeye başlamasından dolayı başka ilginç fırsatlar da sunar. Radyo sinyallerinin ve Dünya atmosferinin katmanlarının bu karmaşık etkileşimi genellikle ‘yayılma’ olarak adlandırılır.

Yayılım Tahmini

Amatör telsiz operatörünün kısa dalga yayılımını tahmin etmek için kullanabileceği birkaç araç vardır. Bu fenomen Güneş lekeleri ve güneş akışına dayandığından, iletişim imkanı üretme kalitesi genellikle döngü halindedir. Güneş lekesi döngüsü 11 yıldır ve şu anda en azından kısa dalga iletişimini zorlaştırıyor.

Amerikan yayın kuruluşu Voice of America (VOA), dünyadaki sinyallerini daha iyi alabilmeleri için geniş araştırmalar yapmaktadır. Bu araştırmalar kamu malıdır ve oldukça doğru bir tahmin aracı olan VOACAP olarak adlandırılmaktadır.

Grayline İşlemi

“Gri çizgi”, dünyayı gün ışığını karanlıktan ayıran bir banttır. Gri çizgi boyunca yayılma çok verimlidir. Bunun en önemli sebeplerinden biri HF sinyallerini emen D tabakasının gri çizginin gün batımı tarafında hızla kaybolması ve henüz gün batımı tarafında oluşmamış olmasıdır. Ham radyo operatörleri ve kısa dalga dinleyicileri, bu grubu dünyanın dört bir yanından ilerledikçe izleyerek dünyanın çeşitli bölgelerine uzun mesafeli iletişimi optimize edebilir.

“Gri çizgi” kuzey-güney yolunu takip ederek şafak ve alacakaranlıkta olur. Dünyanın tek bir noktasında olduğunuz ve hareket ettiğiniz için zaman çerçevesi kısadır. Doğu-batıya iletim gri çizgi ile ölçülmez. F2 katmanı oldukça güçlüdür ve size uzun mesafeli görüşme imkanı verir. 30 Metre bandı muhtemelen bunu denemek için en iyi gruptur.

Meteor Saçılma

Meteor saçılma iletişimi, VHF meraklıları tarafından yıllardır kullanılmaktadır. Meteor yayılımı yayılımını kullanmak, ham radyo ve ayrıca VHF bantlarında yaklaşık 2000 km mesafelere kadar ticari radyo iletişim bağlantılarının yapılmasını sağlar.

Adından da anlaşılacağı gibi, meteor saçılma yayılımı, her gün dünya atmosferine giren çok sayıda gök taşı üzerinden çalışır. Çoğu çok küçüktür, çoğu zaman bir çakıl taşı ya da bir tane kum tanesi bile olabilir. Bazen bir meteor yağmuru olduğunda meteorların sayısı artar – bunlar yıl boyunca belirli zamanlarda ortaya çıkar. Bu duşlar sırasında, amatör radyo meteor saçılma meraklıları çok daha fazla temas kurabilirler.

Troposferik Saçılma (TrS)

Uzak görüş sinyallerini normal görüş hattının ötesine getiren neredeyse mevcut bir durumdur. Sinyallerin saçılması, troposferdeki süreksizliklerle temas halinde oluşur. Bu süreksizlik, bulut katmanları, tek-tek bulutlar, üst yüzeyler, alt yüzeyler, tropopoz (troposfer ile stratosfer arasındaki sınır), küçük parçacıklar ve çiseleme, sis, pus gibi damlacıklar çevresinde bulunabilecek gibi küçük sıcaklık veya nem farklılıkları olabilir.Toz, duman, volkanik kül, vb. hatta kuş sürüleri ve büyük böcek kümeleri.

Troposferik Kanal (TrD)

“Kanal” etkileri, öncelikle 500m ila 1500m arasında ve bazen de 3000m’ye kadar olan sıcaklık inversiyonları nedeniyle oluşur. Bunun yerine su yüzeyinden yansıyan sinyaller (okyanus/göl) çok daha fazla güç tutar.

Bazı durumlarda Ham Operatörleri VHF / UHF’de kanal üzerinden 1000km’den fazla çalışabilirler. Bahçe Günleri, Tarla Günleri, Dernek  açık alan çalışmaları, piknik, kamping, acil durumlar için pratik yapma ve telsiz iletişimi için uygun zamanlardır. Operatörler, halka açık yerlerde, radyonun bilim, beceri ve hizmetlerini topluluklara göstermek için geçici yayın istasyonları kurarlar kamu hizmeti, acil durum hazırlığı, toplum tanıtımları ve teknik becerileri tek bir etkinlikte birleştirirler.

Uzun mesafe görüşme denemeleri ve her bir katılımcının faaliyetlerinin etkinliğini belirlemek için, bütünleşik bir yarışma bileşeni vardır ve birçok kulüp aynı zamanda boş zaman etkinliklerine de katılır (kampçılık, yemek pişirme, vb.).

Operasyonlar tipik olarak sürekli en az yirmi dört saat sürer ve bu sayede istasyonları havada tutmak için programlanmış yardım operatörleri bulunur. Sıra dışı modları denemek, uyduyla iletişim kurmak ve gençliği etkinliğe dahil etmek için ek yarışma noktaları belirlenebilir.

Hamfestler, amatör radyo hobilerinin sosyal buluşması ve tanıtımı için amatör radyo meraklıları tarafından düzenlenen etkinliklerdir. Hamfests, amatör radyo operatörleri için sergiler, forumlar ve alım satım imkanı sunmaktadır.

Birleşik Krallık’ta ralli terimi, amatör radyo toplantıları için daha yaygın olarak kullanılmaktadır. “Hamfests”, ABD’de 1924 gibi erken bir tarihte başladı. ABD’deki Dayton Hamvansiyonu, dünyanın en büyük hamfesti olarak kabul edilir.

Her sene Mayıs ayında yapılır.

Almanya Friedrichshafen‘de HAM RADIO olarak bilinen Uluslararası Radyo Amatörleri Fuarı, bir fuar ve “gençlik günleri” içeren Avrupa’nın en büyük ve en iyi bilinen hamfestidir (2015’te 17.080 ziyaretçi).

Amatör Telsiz Yarışmaları

Yarışma amatör radyo operatörleri için bir tutkudur. Bir yarışmada, bir kişi veya ekip tarafından çalıştırılabilecek bir amatör radyo istasyonu, belirli bir süre içinde mümkün olduğunca çok sayıda amatör radyo istasyonu ile iletişim kurmayı ve bilgi alışverişinde bulunmayı amaçlamaktadır.

Her yarışma için kurallar amatör radyo bantlarını, kullanılabilecek iletişim tarzını ve değiş tokuş edilmesi gereken bilgiyi tanımlar. Yarışma sırasında yapılan irtibatlar, istasyonların sıralandığı bir puana katkıda bulunur. Yarışma sponsorları sonuçları dergilerde ve web sitelerinde yayınlamaktadır. Her temas sırasında bir bilgi alışverişi gereklidir. Seri numarası, konum, isim ve hatta bir kişinin yaşını gönderip almanız gerekebilir.

CQ WW, dünyanın en büyük Amatör Radyosu yarışmasıdır. 35.000’in üzerinde katılımcı, mümkün olduğu kadar farklı ülke ve CQ Bölgeleri ile çok fazla temas kurmak amacıyla, Ekim ayının son hafta sonu (SSB) ve Kasım ayında ise  (CW) modlarında yarışırlar.

Her yıl seçilebilecek yüzlerce Amatör Radyo yarışması vardır. CW, SSB ya da diğer modlardan birini seçip kendinize uygun bir yarışmaya katılabilirsiniz.

Yazı dizimizin bir sonraki bölümünde görüşmek üzere…73