Helyum gazı; kokusuzdur, renksizdir, parlayıcı olmayan gazdır. Basit boğucudur. Bu ürün oksijen içermez ve kapalı alanda tahliye olursa, boğulmaya neden olabilir. Ürünün yanlış kullanımı ciddi akciğer hasarına veya ölüme neden olabilir. Ortamdaki oksijen seviyelerini %19.5 üzerinde olmasını sağlayın. Basınçlı gazdır. 50°C’nin altında kullanılmalı ve muhafaza edilmelidir.

İlk Yardım Uygulamaları

Yüksek konsantrasyonlarda solunması boğulmaya neden olabilir. Basit boğucuların neden olduğu oksijen yetersizliği hareketlerde yavaşlama ve bilinç kaybıyla sonuçlanabilir. Etkilenen kişi boğulduğunun farkına varmayabilir. Helyum balonunun bile bile solunması boğulmaya, akciğer hasarına ve ölüme neden olabilir.

Aşırı maruz kalınan tüm vakalarda derhal tıbbi müdahale zorunludur. Kurtarma personelinde solunum cihazı bulunmalıdır. Etkilenen kişiye yardım edilerek gazla kirlenmemiş bir alana götürülmeli ve temiz hava soluması sağlanmalıdır. Gazla kirlenmiş alandan çabuk uzaklaşmak çok önemlidir ve eğer nefes alma durursa suni solunum ve oksijen takviyesi uygulanmalıdır. Daha sonraki tedavi semptomatik ve destek tedavi olmalıdır.

Yangın İle Mücadele Yöntemleri

Yangın ve patlama tehlikesi

Parlayıcı olmayan gaz. Yangın ortamında kaldığı zaman tüp sıcaklığa bağlı artan basınçtan dolayı şiddetle yırtılabilir.

Söndürme aracı

Özel bir söndürme aracı gerektirmez.

Yangın ile mücadele talimatı

Yangın ile mücadele ekibi solunum koruma cihazı takmalı ve aleve dayanıklı elbise giymelidir. Yangına maruz kalan tüpler, alevler söndükten sonra, bir süre daha su sıkılarak soğutulmaya devam edilmelidir.

Kaza Sonucu Gaz Yayılmasına Karşı Alınacak Önlemler

Etkilenen alandan tüm personeli tahliye edilmelidir. Uygun koruyucu donanım kullanılmalı ve uygun havalandırma sağlanmalıdır.

Kullanma Ve Depolama

Bu karışımlar aşındırıcı değildir ve tüm yapısal malzemelerle kullanılabilir.

Sadece iyice havalandırılan yerlerde kullanılmalıdır. Kullanım dışındayken, tüplerin kapakları takılı kalmalıdır. Her kullanımdan sonra ve tüp boşalınca tüp vanası mutlaka kapatılmalıdır. Tüpler yerde sürüklenmemeli, kaydırılmamalı veya yuvarlanmamalıdır.

Tüplerin taşınmalarında tüp arabaları kullanılmalıdır. Tüpler, tüp dolum basıncından daha düşük basınçta çalışan boru veya tesisata bağlanacak ise basınç düşürücü regülatör kullanılmalıdır. Hiçbir şekilde, ürünün tüpten çıkışının hızını yükseltmek için tüpü ısıtılmamalıdır. Kullanım hattından tüpe gaz geri kaçışını engellemek için, kullanım hattı üzerinde geri döndürmesiz vana (check valve) takılı olmalıdır. Tüpteki gazı başka bir tüpe veya gaz sızdırmaz bir kaba aktarılmamalıdır.

Tüpler fiziksel hasardan korunmalıdır. Serin, kuru, iyice havalandırılmış, parlayıcı ve yanıcı maddelerden uzak yerlerde bulundurulmalı ve yoğun trafik olan yerlerin ve acil çıkışların uzağında tutulmalıdır. Tüpler ahşap gibi yanıcı yapılarda bulundurulmamalıdır.

Tüplerin depolandığı yerde sıcaklığın 50°C’yi aşmaması gerekir. Tüpler, düşme veya devrilmelerini önlemek için, dik olarak ve sağlam şekilde depolanmalıdır. “İlk giren-ilk çıkar” envanter sistemi kullanılarak dolu tüplerin uzun zaman depoda kalmaları önlenmelidir.

Kaçak kontrolü yapınız ve kaçak yapan donanım kullanılmamalıdır. Doğru etiketlenmemiş helyum tüpünü kullanılmamalıdır. Helyum yerine hidrojen (çok yanıcıdır) kullanılmamalıdır.

Helyum balonlarının emniyetli olarak şişirilmesi için dolum cihazı ile tüplerin doğru kullanılmaları gerekir. ÇOCUKLAR ve kullanmasını bilmeyen yetişkinler balon şişirme cihazını kullanmamalıdır.

“Helyum gazının solunması, akciğer hasarına ve boğulma nedeni ile ölüme neden olabilir.” Balon şişirme cihazı tüpe takılmadan önce açılmamalıdır.

Gaz Tüpleri İçin Genel Uyarı

Hiçbir zaman basınçlı gaz tüpü veya kriyojenik gaz tüpü (LC) kapalı bir alanda örneğin otomobil bagajında, minibüs içinde veya station vagon aracın içinde taşınmamalıdır. Bir kaçak sızıntı yangın, patlama, boğulma veya zehirlenmeye neden olabilir.

Maruz Kalma Kontrolleri, Kişisel Korunma

Havadaki oksijen seviyesinin %19.5’un altına düşmesine neden olabilecek yüksek konsantrasyonda gaz birikimini engellemek için havalandırma yapılmalıdır. İşe uygun el, vücut ve yüzü koruyucu ekipman kullanılmalıdır.

Kararlılık Ve Reaktivite

Normal şartlarda kararlıdır.

Toksikolojik Bilgi

Gebelik sırasında oksijen yetersizliği insanlarda ve deney hayvanlarında gelişim bozuklukları ile sonuçlanmıştır.

Çevre Bilgisi

Yayınlanmış herhangi bir veri yoktur.

Bertaraf Bilgileri

Tüpte kalan gaz veya kullanılmayan gaz havaya atılmamalıdır. Tüp (veya gazın içinde bulunduğu başka cins bir kabı) uygun tehlike ikaz etiketi üzerinde olarak, vana muhafazası veya tüp kapağı takılı olarak, varsa vana tapası takılı olarak, BOS’a veya BOS Yetkili Satıcısı’na iade edilmelidir. Kullanılmayan gaz uygun şekilde bertaraf edilecektir.

Mevzuat Bilgileri

TS EN 720-1’ e göre Kod Numarası: 0150 – Asal gaz. LC50, 15000 ppm V’den büyük olduğunda boğucu. Orta basınç aralığında (35 bar… 250 bar dahil) sıkıştırılmış gaz. Korozif olmayan gaz.

Mevzuat Risk İbareleri

Yok.

Mevzuat Güvenlik Tavsiyeleri

Yok.

Helyum Gazı Doldurma İşlemleri

Düz ve açık bir bir alana naylon özellikli altlığı serin.

Kapalı alanlarda Helyum gazını kullanmayın. Bu hazırlık aşamasında yerde bulunan delici ve sivri malzemelerin balona zarar vermesini engelleyecektir. Serilecek altlığın kumaş yerine plastik türevli olmasını tercih edin. Kumaş yapılan genellikle gözenekli olduğu için sorun çıkarabilir.

Altlık serili alana girecek kişilerden çakmak, cep telefonu, telsiz gibi malzemeleri bir kenarda bırakmalarını isteyin, Balona ve tüplere temas edecek kişileri lâteks eldiven giymeleri konusunda uyarın. Statik elektrik yükünü boşaltmaları için yere dokunmalarını bildirin. Balonu dikkatli bir şekilde ambalajından çıkarın ve gözle ilk sağlamlık kontrolünü yapın.

Balonu açarak uzunlamasına yere serin veya yardımcılarınızdan yan yana duracak şekilde kolları üzerinde serbestçe tutmalarını isteyin.

Tüpleri gaz doldurma işlemi başlayacağı zaman çalışma alanına getirin. Bu süre dışında doğrudan güneş almayan gölde bir yerde muhafaza edin.

Tüpün içinde yeterli Helyum gazı basıncı olup olmadığını kontrol edin. Balonun talimatına göre kaldırabileceği maksimum yükten birkaç kilo fazla bir ağırlık temin edin. Bunun için (5) litrelik su dolu bidonları pratik olarak kullanabilirsiniz. Bu ağırlık sistemi hem çalışma yaparken balonu sabitleyecek hem de dilerseniz balonla arasına koyacağınız bir sürgülü tartı ile Helyum gaz miktarı ile kaldırma ağırlığını kontrol edebilirsiniz.

Tüpe takılı değil ise dikkatli bir şekilde gaz regülâtörünü takın. Gaz doldurma işleminde kullanılacak olan ara birimin balon ile tüp arasında bağlantısını yapın, sızdırmazlığını kontrol edin. Gaz doldurma işleminde ara birimin balondan ayrılmaması için gerekli sabitleme işlemlerini yerine getirin.

Valfi yavaş yavaş açarak gaz çıkışını gözlemleyin. Basıncı kontrol ederek balonu talimatında belirtildiği hacim kadar gazla doldurun.

Bir müddet sonra balon havalanmaya başlayacağı için yardımcılarınızdan ellerini balon etrafında tutarak (sabitleyici bariyer) sabitlemeye çalışın.

Hava uçuşu engellemeyecek kadar hafif rüzgârlı ise bu durumda balonun sabitlenmesi için üzerinde bir örtü kullananın.

Yeterli gaz hacmi ile balon şişirildikten sonra Helyum tüpünün vanasını kapatın ve tüpü emniyete alın. Balon dip kısmandan sıkıca kapatarak güçlü bir band yardımı ile kaça gaz kaçışını sabitleyin.

Arabirimi çıkarın ve balonun alt kısmında bulunan uzunca ağız kısmanı ikiye katlayarak tekrar bant ve yumuşak ancak sağlam iplerle sabitleyin.

Gaz Güvenliği

• Helyum gazını solumayın, başkasına solutmayın,
• Tüpleri satıcı firmanın belirttiği şekilde taşıyın, delinmelerini devrilmelerini engelleyin, kontrolsüz bırakmayın,uyarı levhası kullanın.
• Tüp vanalarını yağlı elle açmayın,
• Kapalı yerlerde boğucu etki yapabileceği için kullanmayın, geniş açıklıklı yerleri tercih edin,
• Tüp ve Helyum kullanımı sırasında sigara içmeyin, cep telefonu kullanmayın ateşle yaklaşmayın,
• Helyum çalışması esnasında gazın doğrudan göze ve cilde temasından kaçının,
• İş bitimi tüpün iyice kapatıldığından emin olun,
• Tüpleri ısı kaynağından, doğrudan güneş ışığına maruz kalmaktan koruyun,
• Helyum tüplerini tüm uçuş donanımını hazırladıktan sonra uçuş noktasına getirin, balonu doldurun, tekrar yerine götürün.