AX.25 amatör telsiz kullanımı için X.25 protokolünden türetilmiş bir veri bağı katmanı protokülüdür. Bu protokol radyo dalgaları ile veri gönderiminde kullanılmakta olup, Otomatik Paket Raporlama Sistemi de (Automatic Packet Reporting System-APRS) bu temel üzerinde çalışmaktadır.
Amatör radyo operatörleri genellikle AX.25 ağlarına Bağlantı Uç Ağ Denetleyicisi (Terminal Node Controller-TNC ) adı verilen cihazlar ile ya da bu işlevi sanal olarak bir PC ortamında ses kartı aracılığı ile gerçekleştiren yazılımlar ile bağlanırlar.
TNC cihazları içerisinde genellikle bir mikrodenetleyici ve gömülü yazılım bulunur. Bazı alıcı-verici cihazların içerisinde bütünleşik olarak TNC de bulunabilir. Buna ek olarak PIC gibi basit bir mikrodenetleyici ile AX.25 protokolü ile gönderim yapabilen mini bir cihaz da geliştirilebilir.
TinyTrak isimli APRS konum paketleme cihazı (http://www.byonics.com/tinytrak/) buna çok güzel bir örnektir. GPS üzerinden konum bilgisini alarak bir APRS paketi hazırlar ve bağlantısı yapılmış telsiz cihazı aracılığıyla AX.25 ile kodlanmış bu paketi belirlenmiş aralıklarla gönderir.
Bazı kişisel bilgisayarlar ortamlarında da bu protokolün uygulamaları bulunmaktadır; örneğin Linux çekirdeğinde (Kernel) AX.25 bütünleşik olarak desteklenmektedir.
Veri transfer hızı kullanılan cihazlara ve frekanslara göre değişiklik göstermektedir. HF bandında genellikle 300 Baud, VHF ve UHF bantlarında ise 1200 ve 9600 Baud hızlar kullanılmaktadır. Frekans, hız ve modülasyon seçiminde kullanım koşulları ve yaygınlık ön plana çıkmaktadır.
Örneğin günümüzde yüksek frekanslarda daha yüksek hızlar mümkün olsa da yaygın kullanım sebebiyle Türkiye’de bulunan APRS Sayısal Tekrarlayıcılar (Digipeater) genellikle 1200 baud ve VHF bandında 144.800 MHz frekansında çalışmaktadır.
Eklenecekler:
KISS Mode
Uygulamalar (APRS ve Paket Radyo)
AX.25’in sınırları
Teknik Detaylar
AX.25 Prokolü ile ilgili teknik bilgi eklenecek
—
PR (Packet Radio) , RF yolu ile iki sistemin sayısal veri aktarımı yapmasına verilen addır. 1982 yılında Amerikalı bir amatör tarafından başlamış iletişim protokolüdür. Bu sistemde iki istasyon (birim) arasında hatasız olarak mesaj alış-verisi yapılabilir.
PR’ deki en önemli ve çok popüler olarak kullanılan protokol AX.25 olarak bilinir. AX.25; X.25 protokolü paketinin türetilmiştir ve amatör telsiz operatörleri tarafından kullanılmak üzere tasarlanmış bir veri bağlantı katmanı protokolüdür.
Bu protokol sayesinde hata kontrolü yapılarak bilgiler karşı tarafa kayıpsız iletilir. Aksi durumda mevcut bağlantı sona erer.
AX.25 Protokol Komutları
RRa Almaya Hazır
RNRa Almaya Hazır Değil
REJa Kabul edilmeme
UI Bilgi Gönderimi
DM Kopma
SABM Bağlanma isteği
DISC Kopma isteği
UA Kabul etmek
FRMR Geri Çevirme
Iab Bilgilendirme
?ccH Karşılıksız
