Bu ikinci yazı biraz uzun olacak. Çayınız, kahveniz yanınızda olsun. Tabii, yazı ne kadar uzun olursa olsun, tam olarak amatör telsizcilik konusunu kapsayabilecek bir hacimde olmayacak. Amacımız sadece yeni başlayanlara biraz olsun yol göstermek. Amatör Telsizcilik-I başlıklı bir önceki yazımda amatör telsizciliğin genel tanımını yapıp bu konu ile ilgilenen sayısının neden az olduğuna değinmiştim. Bu yazımda ise biraz daha derinlere inerek bir amatör telsizci nelerle uğraşır, nelerle uğraşmaz ve/veya uğraşmamalıdır konusuna bakalım.
Geçmişte elektronik alanının kapsamı bugünlere oranla çok daha dar olduğundan (öyle ki oldukça eskilerde elektrik/elektrotekniğin bir alt kolu olarak radyo mühendisliğiydi) amatör telsizciler de genelde radyo/telsiz çalışmalarının dışına çok fazla çıkmıyor/çıkamıyorlardı. Şimdilerde ise bu uğraşı ile doğrudan ya da dolaylı olarak ilgili çok fazla alan yer almakta. Örneğin yazılım ve bilgisayar artık dolaylı bile değil doğrudan radyo ile ilgili. Yine mikrodenetleyiciler ve gömülü sistemler de burada işin içine giriyor. Eğer ilgileniyorsanız, uydu sistemleri de apayrı bir dünya.
O halde bir amatör ne yapmalı? Esasında söz konusu olan bir hobi olunca kimse bir şeyler yapmak zorunda değil. Evet, bu konu açık ve net, ancak hiç bir şey yapmayacaksanız ne işiniz var amatör telsizcilikle? Birileri amatör telsizcilik belgesi almışsa bir şeyler yapmak için bu kadar emek sarf etmiştir diyebiliriz. Bunlar neler olabilir bakalım.
Klasik Haberleşme
İlk seçeneğimiz bu. Amatör telsizci lisansı ve amacınıza uygun bir cihaz alarak bu hedefinizi gerçekleştirebilirsiniz, ancak bir önceki yazımda bahsettiğim nedenlerden dolayı, bu amaçla amatör olmak günümüzde çok yaygın değil. Cebimizde taşıdığımız mobil cihazlar günümüzde bu amaçla çok daha renkli alternatifler sunuyor. Üstelik bilmeniz gereken teknik ve yasal bilgi miktarı da çok daha az. Yok illa ki telsiz kullanmak istiyorum derseniz PMR ve CB gibi lisans gerektirmeyen alternatifleriniz olduğunu unutmayın.
HF Haberleşme
Bunu yapabilmeniz için “A” sınıfı amatör telsizci lisansı almanız gerekiyor. Bunun için sadece temel elektronik bilgisi yetmiyor, üstüne bir de anten ve radyo dalgalarının yayınımı (propagasyon) bilgisine sahip olmalısınız.
Bu haberleşme türünde herhangi bir ara cihaz kullanmadan binlerce kilometre ötedeki amatörlerle 
doğrudan görüşme yapmanız mümkün.
Sadece ses iletimi değil, CW (Continuous Wave – Sürekli Dalga) da denilen “Morse” kodu haberleşmesi, çeşitli sayısal haberleşme teknikleri, yavaş taramalı televizyon (SSTV) ve faks gibi oldukça renkli uygulamalar da HF haberleşmesi üzerinden gerçekleştirilebiliyor.
Belirli zamanlarda da HF üzerinden en fazla görüşme yapılması temeline dayalı yarışmalar da (Contest) düzenleniyor.
Amatör Uydu Haberleşmesi
Evet, bildiniz, uzayda dolaşan uydulardan bahsediyoruz ama öyle TURKSAT, Hotbird vb. değil! Amatörler kendi çalışmaları için özellikle hazırlıyor bu uyduları. Çeşitli özellikte ve büyüklükte olanları var. Her geçen gün de hem küçülüyor, hem de özellikleri artıyor. Basit bir VHF/UHF el telsizi ve evde kendinizin de yapabileceği bir antenle bile bazı uyduları takip edebilir ve bu uydular aracılığıyla görüşmeler yapabilirsiniz. Hatta beacon adı verilen ve uydunun gelişini haber veren otomatik vericileri dinlemek ve telemetri verilerini alıp işleyerek yüzlerce kilometre üzerimizde dolaşan bu minik oyuncakları takip etmek bile başlı başına bir uğraş sayılır.
Evde Birşeyler Üretmek (Kendin Yap – DIY)
En sevdiğimi en sona sakladım. Telsiz üzerinden konuşmak benim için hiçbir zaman ilk amaç olmadı. Kendi yaptığım cihazlarıkullanmak bana her zaman daha çok heyecan verdi. Elbette satın aldığınız gıcır gıcır, doğru çalıştığından emin olduğunuz bir cihazı kullanmak güzeldir. Herkes elinin altında böyle bir cihazın olmasını ister, ama kendi yaptığım cihazı kullanmak bana kat kat daha fazla heyecan verir.
Ellerinizle yaptığınız bir vericinin sesini radyonuzda duymak ya da binbir zorlukla tamamladığınız kısa dalga alıcısının hışırtıları arasında uzaklardan gelen sesleri dinlemek, hazır bir cihazla asla tadına varamayacağınız bir zevktir. Hele bir de hazır bir şema kullanmadınız, kendiniz tasarladınız, amatörler arasından sizin tasarımınızı yapanlar oldu ve amatör dünyasına bir şeyler kattığınızı hissettiyseniz küçük bir gurur madalyasını da hak ettiniz demektir.
Bu arada, cihazlarınızı kendiniz yapabilecek olsanız bile eğer mümkünse kaliteli, fabrikasyon bir cihaz alın. Bu canavarları ölçü aleti olarak kullanmamızı gerektirecek pek çok durum olacak.
KANUNLAR VE ETİK KURALLAR
Amatör telsizcilikle ilgili birkaç resmi yazı, kanun, yönetmelik var. Çok abartı değil, mutlaka okuyun ve mümkünse yanınızda bir dosya halinde tutun. Kanun ve yönetmeliklere mutlaka uyun. Bu kanun ve yönetmelikler hepimizin ağız tadıyla bu işle uğraşabilmemiz için var. Zaten sadece ülkemizde değil dünyanın pek çok yerinde amatör cihazlar kontrolsüzce ve hatta lisanssız adıyla satılıyor. Kullananlar hem neyin nasıl olduğunu bilmiyor hem de bazen art niyetli olabiliyor. Bunlara karşı uyanık olmak çok önemli. Bununla birlikte her ortamda olduğu gibi amatör telsizcilikte de etik kurallar vardır. Bunlara dikkat etmemiz gerektiğini unutmayalım. Birkaç tanesini gözden geçirelim.
Saygılı Olun!
Amatör bilinçli, saygılı, sabırlı ve centilmen olmalıdır. Habeleşme sırasında uyulması gereken kurallara uymalı, bu kuralların herkesin iyiliği için olduğunu bilmeli, özümsemelisiniz. Yeni başlayan ve/veya hatalı uygulamalar yaptığını farkettiği amatörlere karşı öğretici/yönlendirici tavırla yaklaşın. Argo ve küfür konusuna değinmeye bile gerek yok… Sakın!
Dili Doğru Kullanın!
Lütfen, dilimizi erozyona uğratmayalım. Doğru bir Türkçe kullanalım. Yabancı sözcükler konusu her zaman problem oldu. Bu konuda herkesin farklı bir görüşü var. Şu bir gerçek ki, elektronik ve bilişim gibi ithal teknolojiler kendi terminolojisiyle geliyor. Zorla Türkçeleştirmeye çalışmaksa komik sonuçlara neden oluyor. Ben yabancı sözcük düşmanı değilim. Benim görüşüme göre, gerekiyorsa yabancı terimleri kullanın. Zorla, daha entellektüel görünmek için her şeyi yabancı sözcüklerle anlatmaya çalışmayın yeter.
Amatör Frekanslar Dışında Çalışma Yapmayın!
Belirli yayınım özelliklerine sahip hemen her bantta bir amatör frekans bölgesi vardır. Belirlenen kurallar dahilinde bu frekanslarda çalışın. Bazı amatörler gibi gidip de cihazınızı tüm frekanslarda gönderme yapabilecek şekilde modifiye etmeyin, ettirmeyin. Meraklanmayın, amatör frekanslar bomboş, konuşmak istediğinizde boş bir yer mutlaka bulursunuz. FM radyo yayın bandında çalışan vericiler (Bu vericiler kesinlikle amatör telsizcilik kapsamında değildir, ayrıca yasal da değildir.) özellikle gençleri bu uğraşıya çekmek için çok güzel uygulamalar ancak wattlarca çıkışa gerek yok. Köy, belde gibi herkesin birbirini tanıdığı bir yerde yaşıyorsanız eğlenceli olabilir ancak daha kalabalık bir yerleşimde insanlara rahatsızlık verebileceğinizi unutmayın. Yönetmelikleri mutlaka okuyun, nerede ne kadar güçle gönderme yapabileceğinizi mutlaka öğrenin.
Konuşmaları Kesmeye Çalışmayın!
Bir frekansta birileri görüşüyorsa ve araya girmeniz gerekiyorsa görüşme yapanların görüşmelerine ara vermelerini bekleyin. Kimsenin sizi rahatsız etme hakkı olmadığı gibi sizin de başkalarını rahatsız etme hakkınız yok, unutmayın. Bu arada, ortada ciddi bir acil durum varsa, yardım istemek için konuşmayı uygun bir dille kesebilirsiniz.
Amatör Frekansları Ticari Amaçla Kullanmayın!
Kullanmayın işte… Açık, net. Kul-lan-ma-yın!
Millete Şarkı Türkü Dinlettirmeyin!
Allah rızası için yapmayın! Çoğumuzun sesi kötü, bunu kabul edelim artık. 4KHz bant genişliğinde ise iyice batıyor. Özellikle birilerine dinlettirmek istiyorsanız cep telefonunuzu kullanın. Liseli ergen zihniyetiyle, sevdiğiniz şarkıları da dinlettirmeyin. Zaten 33 devirlik plak sesinden bile daha boğuk çıkıyor… Sosyal medya ne güne duruyor? Yollayın video linkini istediğinize… Maç da dinletmeyin. Sonucu söyleyin yeter.
Teknik Konularda Herkese Yardım Etmeyin!
– “Ne? Nasıl yani? Hani bilgi paylaşıldıkça çoğalırdı? Yardım etmemek de ne demek?”
Şaka değil arkadaşlar, haberleşme stratejik bir konu. Maalesef bu bilgi ve teknolojileri kimin, ne amaçla kullanacağını bilmiyoruz. Yardım ederken bu bilgilerin birilerinin özel hayatına girilmesinde, kişilerin bir şekilde rahatsız edilmesinde hatta güvenlik güçlerimizin zor durumda bırakılmasında dahi kullanılabileceğini unutmayın. Soruları dikkatli inceleyin, kritik bir soru ise ve soran tanıdığınız, emin olduğunuz biriyse özel mesajla cevaplayın, herkesin okuyabileceği forum gibi alanlara yazmayın. Soru soranı tanımıyorsanız güvensizlik nedenini belirten bir cevap yazın ki başkaları da cevap vermesin.
– “Oohooo, İnternet’te her türlü bilgi var, sen yazmasan ne olur, bir yerlerden bulur.”, demeyin. Belli ki bulamamış. Bulamasın. Bulsa bile sizden olmasın.
Bir sonraki yazıda görüşmek dileğiyle… 73.
